1. Khái quát chung về Incoterms 2020

Incoterms là viết tắt của từ International Commercial Terms trong tiếng Anh; thường được dịch sang tiếng Việt là điều kiện thương mại quốc tế, hay là tập quán thương mại quốc tế. Như vậy, Incoterms 2020 được hiểu là điều kiện thương mại quốc tế (phiên bản năm 2020).

Incoterms 2020 có hiệu lực chính thức từ ngày 01/01/2020 được phát hành bởi Phòng Thương mại Quốc tế (ICC), là phiên bản Incoterms mới nhất,  bao gồm 11 điều kiện liên quan đến giá cả và trách nhiệm của các bên trong hoạt động giao dịch hàng hóa quốc tế.

2. Chi tiết 11 điều kiện của Incoterms 2020

Điều kiện EXW (Ex Works)

EXW là điều kiện giao hàng tại xưởng, có nghĩa là hàng hóa được giao cho người mua khi người bán đặt hàng hóa dưới quyền định đoạt của người mua tại cơ sở của người bán hoặc tại một địa điểm được chỉ định (ví dụ: nhà máy hoặc nhà kho, xưởng,…); địa điểm được chỉ định này không nhất thiết phải là một cơ sở của người bán.

Khi giao hàng, người bán không có nghĩa vụ phải xếp hàng lên phương tiện vận tải do người mua chỉ định tới lấy hàng, không phải làm thủ tục hải quan xuất khẩu.

Người bán chịu rủi ro đối với hàng hóa (hàng chưa xếp lên phương tiện vận tải) cho đến khi giao hàng tại điểm được chỉ định.

Điều kiện giao hàng EXW quy định trách nhiệm tối thiểu của người bán.

EXW có thể được áp dụng với mọi phương thức vận chuyển.

Điều kiện FCA (Free Carrier)

FCA là điều kiện giao hàng cho người chuyên chở, có nghĩa là hàng hóa được giao cho người mua bằng hai cách:

- Cách thứ nhất, khi mà nơi giao hàng là cơ sở của người bán thì hàng hóa sẽ được giao khi chúng được xếp lên phương tiện vận tải do người mua chỉ định đến lấy hàng.

- Cách thứ hai, khi mà nơi giao hàng không phải cơ sở của người bán thì hàng hóa sẽ được giao khi chúng được đặt dưới quyền định đoạt của người chuyên chở hoặc một người khác do người mua chỉ định và trên phương tiện vận tải của người bán chở đến nơi giao hàng, sẵn sàng để dỡ xuống.

Nếu bất kỳ địa điểm nào trong hai địa điểm đã nêu trên được chỉ định để giao hàng, thì đó sẽ là nơi chuyển giao rủi ro và chi phí cho người mua.

Điều kiện FCA quy định người bán làm thủ tục hải quan xuất khẩu.

FCA Incoterms 2020 yêu cầu người mua phải chỉ định người vận chuyển để phát hành B/L với chú thích “on board” cho người bán, nếu đã được thỏa thuận trong hợp đồng thương mại.

Điều kiện FCA được áp dụng với mọi phương thức vận tải.

Điều kiện FAS (Free Alongside Ship)

FAS là điều kiện giao hàng dọc mạn tàu, có nghĩa là hàng hóa được giao cho người mua khi hàng hóa được đặt dọc mạn con tàu do người mua chỉ định (ví dụ đặt trên cầu cảng hoặc trên xà lan) tại cảng giao hàng chỉ định.

Rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng hàng hóa chuyển giao tại thời điểm hàng hóa được đặt dọc mạn tàu, và tất cả chi phí sau thời điểm đó sẽ do người mua chịu trách nhiệm.

Người bán phải thực hiện thủ tục hải quan xuất khẩu và có khả năng đưa hàng ra cầu tàu tại cảng xuất khẩu.

Điều khoản FAS chỉ áp dụng với phương thức vận tải biển.

Điều kiện FOB (Free on Board)

FOB là điều kiện giao hàng trên tàu, có nghĩa là người bán giao hàng lên con tàu do người mua chỉ định tại cảng xếp hàng chỉ định hoặc mua lại hàng hóa đã được giao như vậy.

Khi hàng hóa được đặt lên boong tàu, rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng của lô hàng sẽ chuyển giao cho người mua, và từ thời điểm đó, người mua sẽ chịu mọi chi phí.

Phương thức FOB yêu cầu người bán thực hiện thủ tục hải quan xuất khẩu và chỉ được sử dụng trong vận chuyển đường biển.

Điều kiện CFR (Cost and Freight)

CFR là điều kiện tiền hàng và cước phí, có nghĩa là người bán phải giao hàng cho người mua khi hàng được đặt trên boong tàu hoặc khi người bán đã mua lô hàng và giao nó cho người mua.

Khi hàng hóa được đặt trên boong tàu, rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng của lô hàng được chuyển giao cho người mua, và tại thời điểm đó, người bán được coi là đã hoàn thành nghĩa vụ giao hàng, bất kể hàng hóa có đến cảng dỡ trong tình trạng tốt và đầy đủ hay không.

Theo điều khoản CFR, người bán không chịu trách nhiệm mua bảo hiểm cho hàng hóa, do đó người mua phải tự mua bảo hiểm.

Người bán cần ký hợp đồng vận chuyển hàng hóa từ nơi giao hàng tới cảng đến đã được chỉ định.

Điều kiện CFR chỉ áp dụng cho phương thức vận chuyển đường biển.

Điều kiện CIF (Cost, Insurance and Freight)

CIF là điều kiện tiền hàng, phí bảo hiểm và cước phí, có nghĩa là người bán sẽ giao hàng cho người mua khi hàng hóa được đặt trên boong tàu hoặc khi người bán mua lô hàng được giao để giao cho người mua.

Rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng của lô hàng sẽ được chuyển giao cho người mua khi hàng hóa được đặt trên boong tàu. Tại thời điểm đó, người bán được xem là đã hoàn thành nghĩa vụ giao hàng, dù cho hàng hóa có đến cảng dỡ trong tình trạng tốt và đầy đủ hay không.

Theo điều khoản CIF, người bán là bên chịu trách nhiệm mua bảo hiểm hàng hóa và phải ký kết hợp đồng vận tải hàng hóa từ nơi giao hàng tới cảng đến đã được chỉ định.

CIF chỉ được sử dụng với phương thức vận tải đường biển.

Điều kiện CPT (Carriage Paid To)

CPT là điều kiện cước phí trả tới, có nghĩa là người bán chịu trách nhiệm giao hàng và chuyển giao rủi ro cho người mua trong hai trường hợp sau: khi hàng được giao cho nhà vận chuyển mà người bán đã thuê; hoặc khi người bán mua lô hàng được giao như vậy và đã giao hàng cho người mua.

Ngay khi hàng được giao cho người mua, người bán không thể đảm bảo rằng hàng sẽ đến điểm đến một cách an toàn và đầy đủ. Trách nhiệm chịu rủi ro được chuyển từ người bán sang người mua khi hàng được giao cho nhà vận chuyển.

Để vận chuyển hàng từ điểm giao hàng đến điểm đến như đã thỏa thuận, người bán phải ký hợp đồng vận tải.

CPT Incoterms 2020 được sử dụng cho mọi phương thức vận chuyển.

Điều kiện CIP (Carriage and Insurance Paid To)

CIP là điều kiện cước phí và bảo hiểm trả tới, có nghĩa là người bán sẽ chịu trách nhiệm giao hàng cho người mua và mua bảo hiểm cho hàng hóa trong quá trình vận chuyển. Rủi ro về hàng hóa được chuyển từ người bán sang người mua khi hàng hóa được giao cho người vận chuyển được thuê bởi người bán hoặc khi người bán mua lô hàng như vậy và giao cho người mua.

Sau khi hàng đã được giao cho người mua như vậy, người bán không thể đảm bảo rằng hàng hóa sẽ được vận chuyển đến điểm đến một cách an toàn và đầy đủ. Rủi ro sẽ được chuyển sang người mua khi hàng hóa được giao cho người vận chuyển do người bán thuê.

Để đưa hàng hóa từ điểm giao hàng đến điểm đến đã được thỏa thuận, người bán phải ký hợp đồng vận chuyển.

Người bán còn phải mua bảo hiểm cho hàng hóa từ điểm giao hàng đến điểm đến.

CIP là điều kiện được áp dụng với mọi phương thức vận chuyển.

Điều kiện DAP (Delivered at Place)

DAP là điều kiện giao hàng tại nơi đến, có nghĩa là người bán giao hàng cho người mua và chuyển rủi ro hàng hóa cho người mua khi hàng hóa được bàn giao cho người mua tại điểm đến đã được thỏa thuận và sẵn sàng để được dỡ xuống phương tiện vận tải.

Toàn bộ rủi ro trong quá trình vận chuyển hàng hóa từ điểm giao hàng tới địa điểm đến được chỉ định sẽ do người bán chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, sau khi hàng hóa được giao tại điểm giao hàng, rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng hàng hóa sẽ được chuyển giao cho người mua.

Tất cả các chi phí phát sinh trước điểm giao hàng sẽ được người bán chịu, trong khi tất cả các chi phí phát sinh sau điểm giao hàng sẽ do người mua chịu trách nhiệm.

Để đưa hàng đến địa điểm chỉ định, người bán phải ký hợp đồng vận chuyển.

Có thể sử dụng DAP cho mọi phương thức vận chuyển.

Điều kiện DPU (Delivered at Place Unload)

DPU là điều kiện giao hàng tại địa điểm dỡ hàng, có nghĩa là người bán giao hàng cho người mua và chuyển giao rủi ro về hàng hóa cho người mua ngay khi hàng hóa được dỡ xuống từ phương tiện vận chuyển tại địa điểm đến đã được chỉ định. Tại điểm đến, bên mua có quyền định đoạt đối với hàng hóa và hoàn tất các thủ tục nhập khẩu.

Người bán chịu toàn bộ rủi ro và chi phí phát sinh để đưa hàng hóa đến điểm đến được chỉ định và dỡ hàng hóa xuống tại điểm đến được chỉ định. DPU là điều khoản Incoterms duy nhất yêu cầu người bán phải thực hiện nghĩa vụ dỡ hàng tại điểm đến cho người mua.

Tất cả các chi phí phát sinh trước điểm giao hàng đều được chịu bởi người bán và tất cả các chi phí phát sinh sau điểm giao hàng đều được chịu bởi người mua.

Để đưa hàng đến điểm đến được chỉ định, người bán phải ký kết hợp đồng vận chuyển.

Điều khoản DPU có thể được áp dụng cho bất kỳ phương thức vận chuyển nào.

Điều kiện DDP (Delivered Duty Paid)

DDP là điều kiện giao hàng đã thông quan nhập khẩu, người bán giao hàng khi đã thông quan nhập khẩu cho hàng hóa, đặt hàng hóa dưới sự định đoạt của người mua trên phương tiện vận tải và sẵn sàng để đỡ tại nơi đến quy định.

Trong quá trình vận chuyển hàng hóa tới điểm đến được chỉ định, người bán chịu trách nhiệm và rủi ro về mọi tổn thất, hư hỏng hoặc mất mát của hàng hóa.

Tất cả chi phí phát sinh trước điểm giao hàng đều do người bán chịu, bao gồm cả chi phí làm thủ tục hải quan nhập khẩu, và tất cả chi phí sau điểm giao hàng do người mua chịu.

Người bán cũng phải ký kết hợp đồng vận tải để vận chuyển hàng đến địa điểm chỉ định.

Điều khoản DDP  được áp dụng cho mọi phương thức vận tải.

3. Sự khác nhau giữa Incoterms 2010 và Incoterms 2020

- Lý giải rõ hơn về Incoterms ở phần giới thiệu.

- Điều kiện DAT (Delivered at Terminal) đã được thay thế bằng điều kiện DPU (Delivered at Place Unloaded).

- Điều khoản FCA Incoterms 2020 bổ sung nội dung cho phép nhà vận chuyển được phát hành vận đơn cho người bán khi nhận hàng từ người bán (do người mua chỉ định).

- Trong điều kiện CIF Incoterms 2020 và CIP Incoterms 2020, quy định người bán phải mua bảo hiểm cho hàng hóa và loại bảo hiểm mặc định phải mua là loại (A) cho CIP, khác với Incoterms 2010 theo CIP bảo hiểm bắt buộc là loại (C).

- Mục 9A và 9B trong Incoterms 2020 liệt kê rõ ràng trách nhiệm và chi phí của người bán và người mua.

- Các điều khoản FCA, DAP, DPU, DDP mở rộng cho phép người mua hoặc người bán sử dụng phương tiện vận tải của mình để vận chuyển hàng hóa.

- Vận đơn On-board khi giao hàng với điều kiện FCA.

- Bổ sung quy định về bảo mật thông tin, yêu cầu các bên phải bảo mật thông tin liên quan đến hàng hóa, giá cả và các thông tin khác liên quan đến thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng.